1eksperiment/o JED
eksperimento
Metoda provo
por kontroli aŭ pruvi iun hipotezon per
observo de intence produktita fenomeno:
fari sciencajn eksperimentojn kaj observojn
Marta
;
pedagogia-didaktika eksperimento
[1];
anstataŭ fari konstantajn kaj senfinajn eksperimentojn kaj teorian rezonadon, ni
decidis elekti la pretan kaj elprovitan lingvon Esperanto
[2];
tre inklina lerni la sciencojn, ŝi silente observadis la ripetitajn eksperimentojn
[3];
li pasigis kelkajn monatojn pro sia eksperimento fari brandon
[4];
sekvi sian racion estas stranga eksperimento
[5];
eksperimentoj pruvis, ke oni perceptas grandparte laŭ tio, kion oni atendas
[6].
1.
Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, Unua Parto
2. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de aŭgusto 1907
3. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro I
4. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
5. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
6. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 24
2. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de aŭgusto 1907
3. Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro I
4. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
5. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Dua Parto
6. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 24
- afrikanse:
- eksperiment
- albane:
- eksperiment
- amhare:
- ሙከራ
- angle:
- experiment
- arabe:
- تجربة
- armene:
- փորձ
- azerbajĝane:
- təcrübə
- beloruse:
- экспэрымэнт
- bengale:
- পরীক্ষা
- birme:
- စမ်းသပ်မှု
- bosne:
- eksperiment
- bulgare:
- експеримент
- ĉeĥe:
- pokus, zkouška (v laboratoři)
- dane:
- eksperiment
- estone:
- eksperiment
- eŭske:
- esperimentua
- filipine:
- eksperimento
- france:
- expérience
- galege:
- experiencia
- germane:
- Experiment, wissenschaftlicher Versuch
- guĝarate:
- પ્રયોગ
- haitie:
- eksperyans
- haŭse:
- gwaji
- hinde:
- प्रयोग
- hispane:
- experimento
- hungare:
- kísérlet
- igbe:
- nnwale
- irlande:
- turgnamh
- islande:
- tilraun
- japane:
- 実験 [じっけん]
- jave:
- eksprimen
- jide:
- עקספּערימענט
- jorube:
- ṣàdánwò
- kanare:
- ಪ್ರಯೋಗ
- kartvele:
- ექსპერიმენტი
- katalune:
- experiment
- kazaĥe:
- эксперимент
- kimre:
- arbrawf
- kirgize:
- тажрыйба
- kmere:
- ពិសោធន៍
- koree:
- 실험
- korsike:
- sperimentu
- kose:
- umfuniselo
- kroate:
- eksperiment
- kurde:
- ceribandinî
- latine:
- experimento
- latve:
- eksperiments
- laŭe:
- ການທົດລອງ
- litove:
- eksperimentas
- makedone:
- експеримент
- malagase:
- andrana
- malaje:
- eksperimen
- malajalame:
- പരീക്ഷണം
- malte:
- esperiment
- maorie:
- whakamātau
- marate:
- प्रयोग
- monge:
- xyaum ua tej yam
- mongole:
- туршилт
- nederlande:
- experiment, probeersel, proef, proefneming
- nepale:
- प्रयोग
- njanĝe:
- kuyesera
- okcidentfrise:
- eksperimint
- panĝabe:
- ਤਜਰਬੇ
- paŝtue:
- تجربه
- pole:
- eksperyment, doświadczenie
- portugale:
- experimento, experiência
- ruande:
- igerageza
- ruse:
- эксперимент, опыт
- samoe:
- tofotofoga
- sinde:
- تجربو
- sinhale:
- අත්හදා බැලීම
- skotgaele:
- deuchainn
- slovake:
- skúška
- slovene:
- eksperiment
- somale:
- tijaabadii
- ŝone:
- ekisiperimendi
- sote:
- teko
- sunde:
- percobaan
- svahile:
- majaribio
- svede:
- experiment
- taĝike:
- озмоиш
- taje:
- การทดลอง
- tamile:
- சோதனை
- tatare:
- эксперимент
- telugue:
- ప్రయోగం
- ukraine:
- експеримент
- urdue:
- تجربہ
- uzbeke:
- tajriba
- vjetname:
- thí nghiệm
- zulue:
- lokulinga
eksperimenti
(ntr)
- Fari eksperimentojn: ni kune legas kaj eksperimentas [7]; la hungara aviad-inĝeniero Oszkár Asbóth antaŭ la dua mondmilito jam eksperimentis pri tia veturilo [8]; eksperimentu sur la lepruloj en la leprulejoj, ili volonte riskos kaj suferos, se espero pri resaniĝo ekzistas [9]; la vera celo de la L.K. ne konsistas en ia facilanima eksperimentadoZ .
Rim.:
La plej ofte uzata modelo estas
eksperimenti pri temo sur materialo;
escepte oni povas anstataŭigi la teman pri-komplementon
per
akuzativo, samkiel oni povas diri „iri sian vojon“
anstataŭ „iri laŭ sia vojo“. Tamen la
PIV-oj faras
el la escepto regulon, kaj prezentas la verbon kiel
transitivan. Tio estas malpli klara kaj malpli internacia
(angle, germane, ruse la verbo estas netransitiva; sed en la
lingvoj latinidaj ĝi estas transitiva; kvankam ofte ties
transitivajn uzojn pli bonstile esprimas la verboj
provi1,
provi2.a,
kontroli,
testi).
Cetere, eĉ la PIV-oj mem la ekzemplon el FK klarigas per
pri-komplemento:
ni kune legas kaj eksperimentas (pri la
dietoj)Z
[10].
7.
E. Weilshaeuser: La hejmo de la metiistoLudoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto
8. Last: Aerhelica boato, Monato, 2001:3, p. 20
9. M. Boulton: Mezepoka historio, Norda Prismo, 58:1
10. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 273
8. Last: Aerhelica boato, Monato, 2001:3, p. 20
9. M. Boulton: Mezepoka historio, Norda Prismo, 58:1
10. La Nova Plena Ilustrita Vortaro, p. 273
- angle:
- experiment ~ado: experimentation.
- beloruse:
- экспэрымэнтаваць
- bulgare:
- експериментирам, правя опит ~ado: експериментиране.
- ĉeĥe:
- dělat pokusy, experimentovat
- ĉine:
- 实验研究 [shíyànyánjiù]
- france:
- expérimenter ~ado: expérimentation.
- germane:
- experimentieren, wissenschaftlich untersuchen
- hebree:
- לנסות
- hispane:
- experimentar
- hungare:
- kísérletezik
- japane:
- 実験する [じっけんする], 実地に試みる [じっちにこころみる]
- katalune:
- experimentar
- nederlande:
- experimenteren ~ado: het experimenteren.
- pole:
- eksperymentować, robić doświaczenie, wykonywać doświaczenie
- ruse:
- экспериментировать, ставить опыт ~ado: экспериментирование.
- slovake:
- pokusom skúmať, robiť pokusy
- svede:
- experimentera
- ukraine:
- експериментувати, робити дослід
eksperimenta
-
Bazita sur eksperimentoj:
[li] donis lecionon pri eksperimenta fiziko
[11];
la protezado de la okulo estas nun ankoraŭ en eksperimenta stato
[12];
tiuj senkoloraj kreskaĵoj, kiujn, por eksperimenta celo, la botanikistoj kulturas
funde de keloj en lumado de lampoj
[13].
empiria
11.
Volter, trad. Eugen Lanti: Kandid aŭ la optimismo, Ĉapitro I
12. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Sesa Ĉapitro
13. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Deksepa
12. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Sesa Ĉapitro
13. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Ĉapitro Deksepa
- angle:
- experimental
- beloruse:
- экспэрымэнтальны
- bulgare:
- експериментален
- ĉeĥe:
- experimentální, pokusný
- ĉine:
- 試驗性 [shìyànxìng], 实验方法 [shíyànfāngfǎ]
- france:
- expérimental
- germane:
- experimentell, Test-, versuchsweise
- hebree:
- נִסיוֹנִי
- hispane:
- experimental
- hungare:
- kísérleti
- japane:
- 実験の [じっけんの], 実験に基づいた [じっけんにもとづいた]
- katalune:
- experimental
- nederlande:
- experimenteel, proefondervindelijk, test-
- pole:
- eksperymentalny, doświadczalny
- ruse:
- экспериментальный, опытный
- slovake:
- pokusný
- ukraine:
- експериментальний, дослідний
prieksperimenti
(tr)
- Eksperimenti pri (= sur) io aŭ iu: se li vivus, li povus mem … prieksperimenti ĝin (la IFA-alfabeton)! [14]; lepruloj abundis, sed ĉu iuj el ili akceptus esti prieksperimentataj per afrikplantaj derivaĵoj kaj ekstraktaĵoj [15]; ĝi (la romano) rakontas scenojn el la nazia periodo en Germanio, kaj sekvas la vivon de knabeto, kiun oni prieksperimentas por ebligi studon de la manipulebleco de la interna animo/menso de la infano [16]; la interstrukturoj, prieksperimentataj en aliaj komputaj tradukprojektoj, ofte estas malfacile malĉifreblaj simbolĉenoj kun parentezoj, ciferoj kaj mallongigoj [17]; sed Sagaret, kiu fondas sian klasifikan sistemon sur testo de malfekundeco, taksas la prieksperimentitajn formojn kiel variaĵojn [18].
14.
Yannic Gicquel: Eventualaj reformoj de la Esperanto-skribo?, Scienca Revuo, 48 (1997:3), p. 21
15. Donald Broadribb: Kial la malestimo je la afrika medicino?, Monato, 2007/02, p. 19
16. Donald Broadribb: Libro pri amo kaj morto, La Ondo de Esperanto, №177 (2009:7). p. 20
17. Klaus SCHUBERT: La interlingvo de DLT
18. Ĉ. Darvin, tr. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, ĉap. 8a
15. Donald Broadribb: Kial la malestimo je la afrika medicino?, Monato, 2007/02, p. 19
16. Donald Broadribb: Libro pri amo kaj morto, La Ondo de Esperanto, №177 (2009:7). p. 20
17. Klaus SCHUBERT: La interlingvo de DLT
18. Ĉ. Darvin, tr. Klivo Lendon: La Origino de Specioj, ĉap. 8a
- beloruse:
- экспэрымэнтаваць (над чымсьці)
- ruse:
- экспериментировать (над кем, чем-л.), подвергать эксперименту, опробовать
prieksperimentato
-
Objekto (aĵo, ulo, i.a. homo) sur kiu estas farata eksperimento.
kobajo2
- angle:
- subject (of a medical experiment)
- beloruse:
- досьледны аб’ект, паддосьледны аб’ект
- france:
- sujet (d'expérimentation médicale)
- germane:
- Versuchsobjekt
- ruse:
- подопытный (в знач. сущ.), тест-объект, подопытное животное
besteksperimento, bestoeksperimento
Eksperimento uzanta bestojn kiel stud-materialon:
ankaŭ la besto-eksperimentoj, faritaj de D-ro Kulcsár konfirmis
la kontraŭtumoran efikon de la miksaĵo
[19].
19.
G. Kulcsár, trad. L. Molnár:
La pasiva antitumora defenda sistemo, [2006]
- angle:
- animal experiment
- beloruse:
- экспэрымэнт на жывёлах
- ĉine:
- 动物实验 [dòngwùshíyàn]
- france:
- expérimentation animale
- germane:
- Tiereksperiment
- ruse:
- эксперимент на животных